Endoskopi, sindirim sisteminde problem olduğu saptanan ancak daha kesin ve güvenilir teşhise ihtiyaç duyulan hastalarda tercih edilen bir uygulamadır. Endoskop olarak adlandırılan bir cihaz ile ağızdan girilerek yemek borusu, mide ve oniki parmak bağırsağın incelenmesinde etkilidir. Cerrahi işlem, uygulamadan hastalığa teşhis koymaya ve gerektiğinde tedavi uygulamaya olanak tanır. İnce bir tüp olarak nitelendirebileceğimiz endoskop cihazında yer alan kamera ve ucundaki ışık kaynağı aracılığıyla organın görüntüleri incelenir. Şimdi gelin endoskopi nedir, nasıl yapılır ve kimlere uygulanır konusunda hazırladığımız detaylı inceleme yazımıza daha yakından bakalım.
Endoskopi Nedir, Endoskopiye Neden İhtiyaç Duyulur?
Çeşitli semptomların teşhisinde, tedavisinde veya biyopsi yapmak amacıyla endoskopi yapılabilmektedir. İncelenecek vücut bölümüne bağlı olarak endoskop cihazının türü (uzunluk ve esneklik özellikleri gibi) de değişkenlik gösterecektir. Çeşitli yöntemlerin (bilgisayarlı tomografi, direkt grafi veya manyetik rezonans görüntüleme gibi) hastalığa tanı koymada yetersiz kaldığı hallerde tercih edilir. Hastanın şikayetlerine bağlı olarak mide ülseri ve gastrit şüphesi halinde teşhis amaçlı, kanser şüphesi veya bağırsak poliplerinin tedavisinde endoskopiye ihtiyaç duyulmaktadır.
Türleri Nelerdir?
Uygulama ağız veya anüs yoluyla vücudun çeşitli bölümlerini incelemeye olanak tanır. Endoskopi çeşitlerini şöyle sıralayabiliriz:
1. Üst Gastrointestinal Endoskopi:
Yemek borusu, mide, oniki parmak bağırsağı incelemek amacıyla ağız yoluyla uygulanan sistemin adıdır.
2. Alt Gastrointestinal Endoskopi (Kolonoskopi):
Kalın bağırsağın incelenmesine verilen isimdir. Anüs yoluyla uygulanır. Demir eksikliği anemisi, dışkıda kana rastlanması, nedensiz kilo kaybı, kronik ishal ve kabızlık veya kalın bağırsak kanseri şüphesi gibi durumlarda teşhis ve tedavi amacıyla kolonoskopiye başvurulur.
3. Solunum Yolu Endoskopi:
Burun ve alt solunum yolunun incelenmesi gerektiği durumlarda inceleme yapılır.
4. Kadın Üreme Sistemi Endoskopi:
Serviks ( rahmi ağzı), uterus (rahim) ve fallop tüplerinin incelenmesi işlemidir. Rahim ağzı kanseri şüphesi veya kadın hastalıklarının teşhis ve tedavisinde kullanılır.
5. Otoskopi:
Dış kulak ile kulak zarının incelenmesi ve muayene edilmesidir.
Endoskopi Nasıl Yapılır?
Endoskopi uygulamasında hasta işlemden önce en az 6 saat yeme içmeyi kesmelidir. Zorunlu hallerde işleme 2 saat kalana kadar su içilebilir. Sigara kullanan hastalara ise muayene günü sigara kullanmaması önerilir. Kısa süren bir işlemdir bu nedenle genel anesteziye gerek duyulmaz. İşlem sırasında boğaza lokal anestezi spreyi sıkılarak bölge uyuşturulur. Böylece muayene sırasında öğürme engellenmiş olur. Hasta muayeneye geçilmeden önce sol tarafına doğru uzanır. İlgili organın daha net görünebilmesi adına hava üflenir ve mide ve oniki bağırsağın şişmesi sağlanır. Endoskop cihazı artık ağızdan verilerek sindirim sisteminin incelenmesi başlatılır. Cihazın ucundaki ışık ve kamera sayesinde görüntüler bilgisayar ekranına yansıtılır ve incelemenin ardından hortum geri çıkartılır. Biyopsi gerektiği durumlarda da özel bir tel ile ilgili organdan doku örneği alınabilmektedir.
Kimlere Uygulanır?
Endoskopi mide ülseri, uzun süre geçmeyen ishal veya kabızlık, siyah dışkılama, uzun süre devam eden mide bulantısı, ağızdan kırmızı kan gelmesi, kahverengi kusma, yemek borusunda yaşanan problemler, yutmada güçlük ve sindirim sisteminde yaşanan pek çok nedene bağlı olarak uygulanmaktadır. Hastalığa kesin teşhis koymak için yapılabileceği gibi yemek borusunda ve safra kesesinde oluşan bazı rahatsızlıkların tedavisi amacıyla da tercih edilmektedir. Mide ve bağırsakta şüpheli lezyonlar saptanan hastalarda parça alınması amacıyla da endoskopiye başvurulmaktadır.
